Stadsdijken Zwolle
In de zomer van 2023 is gestart met de realisatie van de versterking van 7,5 kilometer Stadsdijken langs het Zwarte Water en het Zwolle-IJsselkanaal in Zwolle. Deze dijken gelegen dichtbij de binnenstad van Zwolle voldoen niet meer aan de eisen van waterveiligheid en dienen versterkt te worden. Dit project is onderdeel van het Hoogwater Beschermingsprogramma (HWBP).
- Locatie
- Zwolle, Overijssel, Nederland
- Periode
- 2019-heden
- Opdrachtgever
- Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDOD)
- Samenwerking
-
Dijkzone alliantie: Dura Vermeer en Ploegam.
H+N+S landschapsarchitecten, Tauw, Fugro, Heem, Bomenwacht Nederland, Gemeente Zwolle
Het projectgebied kent verschillende zones en sferen waarop wordt voorgebouwd: een industrieel karakter langs het Zwolle-IJsselkanaal, een gradiënt van een stedelijk tot parkachtig karakter vanaf de binnenstad tot voorbij Holtenbroek en tot slot een landschappelijk karakter in het noordelijke deel.
Binnen de verschillende zones en sferen is het zorgvuldig, logisch en passend aanhelen van de versterkte dijk op de directe omgeving, inclusief herstel van beplanting en verhardingen, essentieel voor de ruimtelijke inpassing van de dijk.
Klooienberg
Historische dijkboerderij ‘de Klooienberg’ vormt samen met de monumentale bomen op de dijk een waardevol ensemble. Op deze plek is gekozen voor een waterkerende muur als versterkingsoplossing. Daardoor kan de huidige hoogte van de dijk behouden worden, zodat de bomen gespaard blijven. Het hoogteverschil van de kruin en de muur maakt dat de muur ook als zitrand gebruikt kan worden. De waterkerende muur wordt afgewerkt met metselsteen, passend bij het karakter van de plek.
De gehele terreininrichting tussen dijk en gevel van de boerderij is herontworpen en wordt opnieuw aangebracht. Op deze plek is een gebakken klinker gekozen die in kleur aansluit op de halfverharding die toegepast wordt op de kruin van de dijk. Ten opzichte van de huidige situatie wordt de bereikbaarheid van zowel de dijk als dijkboerderij de Klooienberg verbeterd en rolstoelvriendelijk.
Inpassing van de dijk
Aandachtspunten voor de inpassing van de dijk in zijn omgeving tijdens de ontwikkeling van het ontwerp waren onder andere: belijning, aansluiting op het binnen- en buitendijkse landschap, vormgeving van op-/ en afritten, behoud en herstel van vegetatie en afstemming met de omgeving. Tijdens het inpassen van de nieuwe dijk in de omgeving zijn de omgevingswensen zoveel mogelijk meegenomen.
Een voorbeeld hiervan is de uitwerking van de multifunctionele dijktrap. Deze is gepositioneerd in het verlengde van de groene as van Holterbroek, bij een bestaande dijkopgang die goed aansluit op het bestaande vlonderpad in de uiterwaard.
Haven Scania
De haven bij Scania vormt een bijzondere plek in het industriegebied. Hier is het mogelijk om bij het water te komen en heeft ook een rondvaartboot zijn lig- en vertrekplek. De grote hoogteverschillen en het verenigen van verschillende gebruiksfuncties vormden hier de uitdaging.
Het hoogteverschil tussen de lage kade en de Russenweg wordt opgevangen door wanden, hellingbanen en een brede trap met zitgelegenheid. Op de lage kade is gekozen voor de aanleg van een eenduidige rand rond de haven, met een verharding bestaande uit stelconplaten en gebakken klinkers. De verhoogde betonrand (zitniveau) op de overgang naar het Scania terrein en langs de aanlegplaats van rederij Keur, ‘omlijst’ de haven. De groene dijk aan de noordzijde van de haven is uitgevoerd met zeer flauwe taluds met bomen. De taluds kunnen hierdoor ook gebruikt worden voor incidenteel parkeren voor gasten van de rederij.
Industrieweg en coupures
In de toekomst zal de industrieweg waarschijnlijk opnieuw ingericht worden, met behoud en versterking als dragende groenstructuur op de route van binnenstad naar Holterbroek. Hier is bij het ontwerp van de nieuwe dijk al rekening mee gehouden: een scherm in de dijk maakt de toekomstige aanplant van bomen langs de weg mogelijk. Het (historische) industriële karakter van de Industrieweg wordt versterkt door nieuwe, robuuste coupures. Deze bestaan uit betonnen vleugelwanden die het ‘afgesneden’ dijklichaam opvangen. De openingen zijn niet breder dan nodig. Poorten bij de terreintoegang kunnen naar binnen draaien en in geopende stand wegdraaien achter de vleugelwanden. Aan de binnendijkse zijde wordt de verharding van gebakken klinkers doorgezet in de inrit tot aan de betonnen balk midden in de coupure. Ook worden de grasbermen van de weg langs de vleugelwanden naar binnen getrokken.
Vervolg
Na een periode van voorbereidende werken, is de uitvoering van het project Stadsdijken in mei 2023 van start gegaan. In augustus 2023 werd er volop gewerkt aan de omgeving van de Klooienberg, waar de eerste resultaten van de ruimtelijke inpassing zichtbaar worden. De komende tijd zullen ook andere locaties opgepakt worden in de realisatie.
